| 
|
|
'Kasaba'nın bir öykü
anlattığı söylenemez, olsa olsa bir anlatı denilebilir, bir fotoğraf albümü
olarak anılabilir.
İTALYAN Yeni Gerçekçilik akımının
belli başlı özellikleri arasında yerinde çekim, amatör oyuncular, gerçek
zaman kullanımı, öykünün gelişimiyle ilgisi olmayan görüntülerin sıkça
kullanılması, epizodik anlatım ve filmin gelişigüzel bir anda sonlanması
gelir. "Kasaba" da bu belli başlı özellikleri kullanan bir film. Nuri
Bilge Ceylan'ın doğup büyüdüğü kasabada çekilen filmde, profesyonel oyuncu
yok, sekanslar "gerçek zaman"da geçercesine uzun, öykünün (bir öyküden
söz edilebilirse eğer) gelişimiyle ilgisi olmayan görüntüler ağırlıkta.
Film, ilkokulda bir ders saati, kırlarda gezinti, ateş başında sohbet
ve rüyalar gibi birbirinden kopuk epizodlardan oluşuyor ve gelişigüzel
bir anda "dünyaya açtığı pencereyi" kapıyor.
Ancak "Kasaba"nın Yeni Gerçekçiliğin başyapıtlarıyla arasında önemli bir
fark var. O da bu filmlerin yetkinliğine hiçbir açıdan ulaşamaması. Görsel
bir anlam, grafik bir anlatımdan ziyade estetik bir duygulanım yaratmayı
amaçlayan görüntüler, Yeni Gerçekçilik akımının filmlerinde olduğu gibi
sinemasal bir tat bırakmıyor "Kasaba"da. Nuri Bilge Ceylan'ın fotoğrafçılıktan
geldiğini hemen belli eden durağan görüntüler bunlar. Nitekim kamera hareket
ettiği anda "amatörlük" tüm olası iyi anlamlarından boşanıp, depüdüz beceriksizce,
baştansavma anlamlarını içeren bir boyut kazanıyor. Dahası Yeni Gerçekçilik,
tepki olarak doğduğu "telefon filmleri" yüzünden olsa gerek, diyaloglara
hele de monologlara prim vermeyip, sinemayı tümüyle görsel bir sanat olarak
algılarken, "Kasaba"nın bitmek bilmeyen, sakız gibi uzayan, diyalog kisvesine
bürünmüş dizi dizi monologlardan oluşan bir bölümü var. Tüm konuşmaların
alabildiğine yapay oluşu da filmin gerçekçilik arayışıyla çelişiyor. "Kasaba"nın
bir öykü anlattığı söylenemez, olsa olsa bir anlatı denilebilir, bir fotoğraf
albümü olarak anılabilir. Kısa film olarak tasarlanmış olsa, açıkça becerilememiş
sahneler kesilip atılsa, belki de dört dörtlük bir film olabilirmiş, ama
bu haliyle iyi niyetli ama başarısız bir çaba olmaktan öteye gidemiyor.
|
